Sümer Okulu

İlk resmi eğitim sistemini Sümerlilerin oluşturduğunu biliyor muydunuz?

Ben de Samuel Noah Kramer'in Sümerler kitabını okuduğumda öğrendim. Kitabı okurken aldığım bir kaç notu paylaşmak istiyorum Sümer Okullarıyla alakalı.

Bundan 50 yıl önce Şuruppak kentinde M.Ö. 2500 yıllarından kalma bir çok ders kitabı çıkarılmış. Bu ders kitapları tanrı, hayvan, eşya listeleriyle çeşitli sözcük ve deyim listelerinden oluşuyor.

Sümer okul sisteminin gelişip olgunlaşması 3. bin yılın 2. yarısında olmuş. Bu döneme ait onlarca tablet çıkarılmış toprak altından ve yüzlercesinin de hala toprak altında olduğundan şüphe yok. Tabletlerin çoğu yönetim ve ekonomik yaşam ile ilgili.

Okullar öncelikle mesleki eğitim vermek adına tapınak ve saraylara yazıcı yetiştirmek amaçlı kurulmuş. Temelde ana amaç aynı kalmış ama müfredat sisteminin gelişmesiyle okullar Sümer'de kültür ve eğitim merkezi haline gelmiş. Okullarda zamanında geçerli olan bitki bilim, hayvan bilim, coğrafya, matematik ve dil bilimi inceleyen, katkıda bulunan ve araştıran akademisyen - bilim adamları yetişmiş.

Sümer okulları "edubba" yani tablet evi olarak biliniyordu. O dönemde "yazıcılık" mesleğini yapan bir sürü yazıcı; dolayısıyla çok sayıda yazıcı okulu bulunuyordu. Yazıcılar kendi içlerinde statülere sahipler. kıdemsizler, yüksek yazıcılar, kraliyet yazıcıları, tapınak yazıcıları gibi... Edubba yaratıcı yazarlık diyebileceğimiz şeyin de merkezi. Burası geçmişin yazınsal yaratılarının incelenip kopyalandığı bir yer.

Okul ilk zamanlar tapınağa bağımlı olsa da zamanla bağımsız bir kurum haline gelmiş. Okuldaki öğretmenlere öğrencilerden toplanan ücretler aracılığı ile ödeme yapılıyormuş.

Eğitim genel ve zorunlu değil. Öğrencilerin çoğu varlıklı ailelerden geliyormuş. Yazıcı olarak yalnızca bir kadının adı geçiyor. Yani öğrenciler yalnızca erkeklerden oluşuyormuş.

Okulda öğretmenler dışında devamlılık ve disiplinden sorumlu görevliler bulunuyor. Sümer okullarında sıkı bir disiplin söz konusu. Okulda öğretmenler başarıyı övgü ve takdirle karşılarken kusurları düzeltmek için öncelikle sopaya güveniyorlarmış.

Okuldan mezun olan öğrencilerin eski okul günlerine dair yazdıkları çeşitli yazıtlar var. Bir sonraki yazıda bu tabletlerden bahsedeceğim.